Okrągłe rocznice wydarzeń historycznych przypominają nam wszystkim ważne wydarzenia z przeszłości. W tym roku obchodzona będzie setna rocznica plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu, którego wynik zadecydował o przynależności państwowej tych ziem. Polskość kojarzona jest najbardziej z terenami Warmii, która była częścią Korony Polskiej, na pozostałym terenie, gdzie występowały tradycje lenne, zamieszkiwało wiele osób posługujących się językiem polskim.
W momencie odrodzenia się państwa polskiego w 1918 roku wielu mieszkańców tych terenów zaczęło się poczuwać do przynależności polskiej. Zorganizowany w 1920 roku plebiscyt, który miał zadecydować o państwowości tych ziem, poprzez sposób, w jaki został zorganizowany, nie pozwolił przyłączyć terenów dzisiejszej Warmii, Mazur i Powiśla do Rzeczpospolitej. Mimo to środowiska polskie bardzo się zaktywizowały, powstał wtedy Związek Polaków i polskie szkoły, przynależność narodowa stała się bardzo ważna.
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie organizuje z okazji rocznicy wiele konkursów, wykładów, a także konferencje naukowe czy wydawnictwa związane z plebiscytem, jak chociażby „100 wybitnych mieszkańców na 100-lecie Warmii i Mazur”. Planowane są również wystawy i wydarzenia poza Olsztynem, by przybliżyć mieszkańcom regionu jego historię. Warto dodać, że budynek będący siedzibą Instytutu 100 lat temu był własnością Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego.
