Konkurs Narodowego Centrum Nauki „Preludium” dedykowany badaczom, którzy rozpoczynają karierę naukową i nie posiadają jeszcze tytułu doktora. Oba granty przyznane olsztyńskiemu Instytutowi Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN dotyczą rozrodu zwierząt.
W przypadku mgr Sylwii Judyckiej są to badania nad zrozumieniem mechanizmów odpowiedzialnych za dojrzewanie plemników neosamców pstrąga tęczowego. Techniką stosowaną w tym badaniu jest zamrażanie materiału genetycznego w temperaturze ciekłego azotu, czyli minus 196 stopni. Badanie dotyczy również zminimalizowania stresu wywołanego temperaturą oraz stresu oksydacyjnego, co ma na celu poprawę jakości nasienia pstrągów. „Na pewno wyniki uzyskane w trakcie tych badań usprawnią pracę wylęgarni, gdyż kriokonserwowane nasienie pozwoli na utrzymanie wysokiej zmienności genetycznej ryb posiadanych w gospodarstwie” - mówi mgr Sylwia Judycka. Grant na badanie zatytułowane ”Mechanizmy regulujące dojrzewanie plemników oraz powstawanie kriouszkodzeń w kriokonserwowanym nasieniu neosamców pstrąga tęczowego” to prawie 210 tys. złotych. Te pieniądze będą wykorzystane w ciągu trzech lat.
Kolejny projekt dotyczy badań nad procesem matczynego rozpoznania ciąży oraz następującą po nim implantacją zarodka świni domowej. „Naszym modelem badawczym jest świnia, świnia domowa, wybrana również ze względu bardzo dużego podobieństwa do człowieka pod wieloma względami, zarówno fizjologicznymi, jak i morfologicznymi, a także z uwagi na bardzo duży problem, z którymi borykają się hodowcy tego gatunku, ponieważ śmiertelność u świni na etapie bardzo wczesnej ciąży do 30 dnia, wynosi aż 30%” - wyjaśnia kierowniczka projektu mgr Maria Guzewska. Celem projektu jest zrozumienie tego problemu i znalezienie sposobu na zmniejszenie skali tego zjawiska. To badanie ma poprawić wyniki w hodowli, a kluczowe jest wyizolowanie z tkanek RNA, jako podstawowego materiału badawczego. Prace nad tym projektem prowadzone są bardzo intensywnie, bowiem grant w wysokości niemal 140 tys. złotych trzeba wykorzystać w ciągu dwóch lat.
Granty „Preludium” Narodowego Centrum Nauki to ogromny sukces olsztyńskich naukowców. Konkurencja była duża – do piętnastej edycji konkursu zgłoszonych zostało ponad 1100 wniosków, spośród których 259 projektów otrzymało dofinansowanie w wysokości ponad 39 mln złotych.
